Przez tjk |
Average: 4.2 (5 votes)

Temat ciężki jak niemiecka Pantera, który potraktuję pobieżnie i emocjonalnie, zacznę od cytatu:

„…jeżeli pan by mi powiedział, że powstanie warszawskie było czynem heroicznym, to ja się z panem w życiu nie zgodzę. To była najgłupsza rzecz, jaką mogliśmy zrobić. Bo widzi pan, ja chcę sprecyzować, to nie chodzi o to, że kwiat młodzieży polskiej łącznie z Baczyńskim zginął w bezsensownych szturmach. Chodzi o to, że kilku zasranych politykierów, w zasranym Londyniszczu, chciało opanować stolicę Polski przed Sowietami, którym zarzucano, że nie przyszli z pomocą. I w tej pętli znalazł się kwiat młodzieży polskiej i bezradna ludność. I ci ludzie powinni wisieć za to, co zrobili, ci tam, w Londynie, i Bór-Komorowski, który był, jak wiadomo, kretynem, od A do Z. Całe swoje życie był idiotą. Endekiem, antysemitą, kretynem. W takich wypadkach co to znaczy heroizm? Heroizm to by było wyjąć pistolet i ubezwłasnowolnić Bora-Komorowskiego, to byłby heroizm”

„… ja się tak strasznie zżymam na to, co się odbywa wokół powstania warszawskiego w Polsce. Mamy muzeum, z którego dzieci wychodzą przekonane, że widziały wielkie zwycięstwo polskiego oręża, zupełnie jak Sobieskiego pod Wiedniem. A to była katastrofa i zrobienie filmu o tej katastrofie byłoby rzeczą ciekawą. Zrobienie filmu o tym, jak ludność nienawidziła powstańców na końcu, jak ich chcieli wieszać na podwórkach i kamienować, żeby to się skończyło. 230 tysięcy cywilów zabitych i 19 tysięcy powstańców. To coś mówi, prawda? Zobaczy pan taki film w życiu? Nigdy.”

Andrzej Żuławski – (22 listopada 1940 - 17 lutego 2016) reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, pisarz. Twórca między innymi głośnych filmów „Trzecia część nocy”, „Na srebrnym globie”, „Kobieta publiczna”. Autor wielu książek, w tym zaaresztowanego przez sąd „Nocnika”.

 

UZBROJENIE I SIŁY

1 sierpnia 1944 na stanie uzbrojenia Okręgu Warszawskiego AK znajdowało się zaledwie 3846 pistoletów, 2629 karabinów, 657 pistoletów maszynowych, 145 ręcznych karabinów maszynowych, 47 ciężkich karabinów maszynowych, 29 karabinów przeciwpancernych i granatników PIAT, 16 moździerzy i granatników, 2 działka przeciwpancerne, 30 miotaczy ognia, 43 971 granatów ręcznych i 416 granatów przeciwpancernych, ok. 12 tys. butelek zapalających i 1266 kg materiałów wybuchowych. Amunicji wystarczało na 2–3 dni walki. Trzeba przy tym zaznaczyć, że tylko część magazynowanej broni i amunicji dostarczono na czas do oddziałów bojowych.

W rezultacie w momencie wybuchu powstania liczba faktycznie uzbrojonych powstańców wahała się między 1500 a 3500 (na ok. 36 500 zmobilizowanych).

Łącznie z siłami garnizonu miasta oraz jednostkami frontowymi przechodzącymi przez Warszawę, Niemcy użyli do walki z powstańcami – w różnych odstępach czasu – ogółem ok. 50 tys. dobrze uzbrojonych żołnierzy.

Jeszcze przed wybuchem powstania 3. Dywizja Pancerna SS „Totenkopf” pozostawiła na Pradze batalion grenadierów (362 żołnierzy), a 5. Dywizja Pancerna SS „Wiking” – kompanię ciężkich czołgów w rejonie ul. Rakowieckiej na Mokotowie. Na Woli znalazły się natomiast elementy Dywizji Pancerno-Spadochronowej „Hermann Göring” (ok. 1000 żołnierzy i 20 czołgów)

 

STRATY

W trakcie dwumiesięcznych walk oddziały powstańcze straciły bezpowrotnie blisko 16 tys. żołnierzy – z czego 10 tys. poległych oraz 6 tys. zaginionych, których należy uznać za zabitych. Rannych zostało ok. 20 tys. powstańców – w tym 5 tys. ciężko. Do niemieckiej niewoli trafiło ok. 15 tys. żołnierzy (w tym ok. 900 oficerów i 2 tys. kobiet). Duże straty poniosły również oddziały 1. Armii Wojska Polskiego. W walkach o Pragę, a zwłaszcza podczas prób forsowania Wisły, utraciły one blisko 5,5 tys. zabitych i rannych.

Nie jest znana dokładna liczba ofiar cywilnych. Niemcy na użytek propagandowy szacowali, że wynosiła ona ok. 250 tys. osób. Jeszcze podczas trwania powstania przewodniczący PKWN Edward Osóbka-Morawski mówił o 200 tys. ofiar. Polscy i zagraniczni historycy przyjmują zazwyczaj, że straty ludności cywilnej wyniosły od 150 tys. do 200 tys. zabitych

W wyniku powstania od 500 tys. do 550 tys. mieszkańców stolicy oraz około 100 tys. osób z miejscowości podwarszawskich zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, z czego blisko 150 tys. zostało deportowanych do obozów koncentracyjnych lub wywiezionych na roboty przymusowe w głąb Rzeszy.

 

PODSUMOWANIE

„Powstanie zakończyło się straszliwą klęską, katastrofą i ruiną, która nie dotknęła żadnej innej stolicy w Europie od czasu najazdu Hunów na Rzym. 200 tys. ludzi zginęło, 500 tys. wygnano i skazano na poniewierkę. Miasto zrównano z ziemią” – mówił prof. Ciechanowski.

Powstanie Warszawskie wydaje się, przynajmniej z perspektywy czasu, zbrodnią, walką beznadziejną, walką o sprawę z góry przegraną. Wywołało u ludności szok i gniew. Podobno po przybyciu Bora Komorowskiego do Londynu (12 maja 1945), doszło do ostrego sporu miedzy nim a Władysławem Andersem, który kwestionował nie tylko zawodowe kwalifikacje Bora, ale również decyzję o wywołaniu powstania w Warszawie. Anders uważał to za zbrodnię i sądził, że Komorowski i inni powinni stanąć przed sądem.

Podsumowując. Nie umniejszając odwagi i heroizmu, pełen szacunku do powstańców, uważam to powstanie za niepotrzebny zryw pociągający za sobą niepowetowane straty w ludności cywilnej, żołnierzach i całkowicie zniszczonym mieście. Biorąc pod uwagę uzbrojenie, ilość wojsk i konsekwencje walki w mocno zaludnionym (jak na czas wojny) mieście, średnio ogarnięty, wykształcony wojskowo sierżant wie, że jest to wątpliwy strategicznie i niewykonalny taktycznie cel. Osobiście uważam, że należałoby decydentów postawić przed sądem .

Ludzie, którzy doprowadzili do rozpoczęcia powstania nigdy nie byli za tę decyzję osądzeni.

Zebrał i zredagował tjk

 

Źródła:

Liczby szacunkowe głównie za Wikipedią

Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1969

Jerzy Kirchmayer: Powstanie Warszawskie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984. ISBN 83-05-11-080-X

Marek Ney-Krwawicz: Armia Krajowa. Szkic Historyczny. Warszawa: Wydawnictwo Ars Print Production, 1999. ISBN 83-87224-17-0

Jan Nowak-Jeziorański: Kurier z Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997. ISBN 83-7006-680-1

Marek Getter. Straty ludzkie i materialne w Powstaniu Warszawskim. „Biuletyn IPN”. 8–9 (43–44), sierpień – wrzesień 2004

Norman Davies: Powstanie ’44. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006. ISBN 978-83-240-1386-9

Kwestia wysiedleń w świetle informacji, dokumentów i relacji, znajdujących się w posiadaniu Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”

Krzysztof Dunin-Wąsowicz: Warszawa w latach 1939–1945. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984. ISBN 83-01-04207-9